گلزار نیوز اولین مجله خبری روستای گلزار
تکثیر و قلمه گیاهان می تواند راهکار بسیار مناسبی برای رشد بهتر گیاه مادر و البته ازدیاد آن باشد که فواید بسیار زیادی نیز برای گیاه دارد. قلمه گیاهان روش های مختلفی دارد و شرایط خاصی را نیز برای هر نوع گیاه می طلبد. ما در این مقاله می خواهیم بیش تر به این موارد بپردازیم و شما را با روش صحیح قلمه گیاهان و تکثیر آن ها آشنا کنیم.
تکثیر گیاهان و گل ها از طریق قلمه زدن
تکثیر گیاهان یکی از راه های بسیار خوب برای بهبود رشد گیاه مادر می باشد که فواید بسیار زیادی نیز برای گیاه دارد. تکثیر گیاهان روش های گوناگونی دارد. برای مثال می توان به روش های تکثیر از طریق قلمه گیاهان، پیوند زدن، خوابانیدن شاخه ها، ریز ازدیادی و … می باشد. همه ی این روش ها از جمله راه های تکثیر غیر جنسی گیاهان می باشند. اما ما در این مقاله سعی داریم بر روی یکی از روش های بسیار معمول در تکثیر گیاهان یعنی روش قلمه گیاهان صحبت کنیم. بسیاری از شما با این روش تا حدودی آشنا هستید. در این روش ما قسمتی از گیاه مادر را جدا کرده و پس از ریشه زایی آن را در گلدان مجزایی کاشته و پرورش می دهیم. اما قلمه گیاهان خود روش های گوناگونی دارد و برای هر نوع گیاهی بعضا متفاوت است. ما در ادامه می خواهیم کمی بیش تر با این روش ها آشنا شویم.
انواع روش های قلمه گیاهان
گونه های بسیار زیادی از گیاهان و گل ها در طبیعت موجود هستند که هر کدام از آن ها ماهیت متفاوتی با دیگری دارد. پس طبیعی است که نحوه نگه داری و حتی قلمه زدن هر یک متفاوت از دیگری باشد. راه های مختلفی برای قلمه گیاهان موجود و متداول است که می خواهیم به چند روش اشاره کنیم. این روش های قلمه گیاهان می توانند شامل قلمه زنی از ساقه، قلمه زنی علفی، قلمه زنی نیمه خشبی، قلمه زنی خشبی، قلمه زنی برگ، قلمه ریشه شود. که در قسمت های بعدی به تفسیر درباره ی هر یک از روش ها صحبت خواهیم کرد. معروف ترین روش برای قلمه گیاهان، همان راه اول یعنی قلمه زنی از ساقه می باشد. البته این دلیل مناسبی نیست که بگوییم برای همه گیاهان می توان از این نوع قلمه زنی استفاده کرد.
قلمه زنی از ساقه
همان گونه که گفتیم قلمه زنی از طریق برش ساقه یک کار معمول می باشد و برای این کار باید در حدود ۱۵ الی ۲۰ سانتی متر از ساقه را انتخاب کرده به طوری که حداقل سه جفت برگ را فرا گیرد، سپس با استفاده از یک چاقو یا قیچی تیز و تمیز ساقه را از نقطه مشخص شده به صورت اریب برش می دهیم. برش اریب ساقه به آب رسانی به برگ ها کمک فراوانی می کند. پس از این کار ابتدا قلمه را داخل ماده تسریع کننده ریشه و آب قرار داده و بنا به نوع گل می بایست چند روزی را منتظر بمانید تا ریشه زایی انجام شود. البته سعی کنید ظرفی را که برای ریشه زایی قلمه انتخاب کرده اید را با پارچه یا پلاستیک مشکی بپوشانید؛ چرا که برخی گیاهان دوست ندارند نور به ریشه شان بتابد. پس از ریشه دهی گیاه نیز می توان آن را به گلدان منتقل کرده و در یک گلدان مجزا بکاریم. محل برش در گیاه مادر را نیز بهتر است با یک پلاستیک بپوشانید تا از رسیدن اکسیژن به آن خودداری کرده و دوباره به ادامه رشد آن کمک کنیم. قلمه گیاهان از طریق ساقه برای بیش تر آن ها جواب می دهد. البته برای برخی می تواند آسان تر باشد و برای برخی نیز کمی دشوار.
قلمه زنی علفی یا ساقه نازک
قلمه زنی علفی و یا چوب نرم از ساقه گیاهانی که تازه رشد کرده اند و کمی نازک هستند گرفته می شود. برای مثال می توان به گیاهانی نظیر شمعدانی، حسن یوسف اشاره کرد که شاخه های نازک و علفی دارند. در این حالت طول قلمه گیاهان باید بین ۷ الی ۱۰ سانتی متر گرفته شود و سپس از محل مورد نظر برشی را ایجاد کنیم. پس از این کار قلمه را باید در داخل آب قرار داده و یا برای برخی گیاهان می توانیم مستقیم به خاک منتقل کنیم. مدت زمان قرار گیری گل در داخل آب نیز بسته به نوع گل و شرایط می تواند متفاوت باشد. برای گلی مانند حسن یوسف این زمان می تواند سه الی هفت روز به طول بیانجامد. حسن یوسف از جمله گیاهان آپارتمانی است که به راحتی با قلمه زنی تکثیر می شود و خیلی سریع ریشه زایی می کند.
قلمه زنی خشبی
قلمه زنی خشبی معمولاً برای گیاهانی به کار برده می شود که شاخه ها و ساقه های سخت تری دارند. بهترین زمان برای قلمه گیاهان به این روش در فصل زمستان است. درست در زمانی که برگ های درختان کاملاً ریخته و به خواب زمستانی رفته اند. طول ساقه برش خورده در این روش بین ۱۰ الی ۲۵ سانتی متر می باشد و باید از شاخه هایی که به سختی مناسبی رسیده اند و سن آن ها به ۳ سال می رسد، قلمه گرفته شود. این روش معمولاً برای درختانی مثل انار، انجیر و انگور بسیار کاربرد دارد.
نکات مهم در ریشه زایی قلمه گیاهان
همان طور که می دانید پس از تکثیر و قلمه گیاهان معمولاً ساقه را در داخل آب قرار می دهند تا ریشه زایی کند و سپس به خاک منتقل می کنند. در ریشه زایی قلمه عوامل مختلفی می تواند مؤثر باشد. یکی از مهم ترین عوامل می تواند تامین رطوبت لازم برای ریشه ها باشد تا زودتر ریشه ها سبز شوند. اکسیژن رسانی به برگ ها نیز بسیار مهم است، پس باید قلمه را در هوا آزاد قرار دهید. نور نیز نقش بسیار مهمی در ریشه زایی دارد. اما توجه داشته باشید نور بالا برای برگ ها و ساقه ها بسیار مهم است و تا می توانید باید ریشه ها را از نور دور کنید.
